Ubezpieczenie zdrowotne dostępne w Polsce opiera się na zasadach równego traktowania i solidarności społecznej oraz zapewnia każdemu ubezpieczonemu równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej i wyboru świadczeniodawcy z grona tych, którzy zawarli stosowną umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia.
Osobami, które podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego są m.in.: pracownicy (w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych), rolnicy i ich domownicy, osoby prowadzące działalność gospodarczą, osoby pobierające: świadczenie socjalne w okresie urlopu, zasiłek socjalny w czasie przekwalifikowania zawodowego i poszukiwania pracy, emeryturę, rentę, zasiłek lub świadczenie przedemerytalne, dzieci do czasu rozpoczęcia realizacji obowiązku szkolnego, przebywające w placówkach opiekuńczo-wychowawczych lub resocjalizacyjnych oraz studenci i doktoranci, a także bezrobotni niepodlegający obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu.
Uzyskanie prawa do świadczeń opieki zdrowotnej następuje po uprzednim zgłoszeniu do ubezpieczenia danej osoby oraz opłaceniu w terminie składki ubezpieczenia. Osoba podlegająca obowiązkowi ubezpieczenia powinna zgłosić do niego członków swojej rodziny, pod warunkiem, że nie podlegają oni ubezpieczeniu z innego tytułu.